ေမေဒး ေန႕အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ

( May Day ) ေမေဒး အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ

++++++++++++++++++++++++++

နိုင္ငံတကာအလုပ္သမားေန ့(ေမေဒး)ဆိုတာအေမရိကန္ျပည္ ကစတင္

ေပၚေပါက္ခဲ့ပါတယ္။ ေမေဒးေန့ဘယ္ လိုျဖစ္ ေပၚလာသလဲဆိုရင္တေန ့

အလုပ္ခ်ိန္ ၁၀ နာရီသတ္မွတ္ေရးသပိတ္တိုက္ပြဲေတြကေနစတင္ခဲ့ပါ တယ္။ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့တေန ့ကို၁၆နာရီကေန၂၀နာရီအထိအလုပ္လုပ္

ေနၾကရလို႔ပါပဲ။(တစ္ရက္မွာ၂၄ နာရီရွိရာမွာ၂၀နာရီအလုပ္လုပ္ရတယ္

ဆိုေတာ့ လူဟာလူနဲ႔မတူေတာ့ဘူး။ က်ြဲေတြ၊ႏြားေတြလိုသခင့္အႀကိဳက္လုိက္ ၿပီးအတင္းရုန္းကန္ေပးရသလိုမ်ဳိးၿဖစ္မေနေပဘူးလား)။

အဲဒီလိုအလုပ္ခ်ိန္မ်ားၿပားလြန္းေနတာမို႔``တေန ့အလုပ္ခ်ိန္ ၁၀ နာရီ

သတ္မွတ္ေရးသပိတ္တိုက္ပြဲ´´ေတြကို (၁၈၀၆)ခုႏွစ္အေမရိကန္ျပည္

ဖီလာဒယ္ဗီးယားျမိဳ ့ကၾကိဳးက်စ္စက္ရံုအလုပ္သမားသပိတ္။ (၁၈၂၇)ခုႏွစ္ ၊ ဖီလာဒယ္ဗီးယားျမိဳ ့အေဆာက္အဦးအလုပ္သမားသပိတ္။ (၁၈၃၄)ခုႏွစ္၊နယူးေယာက္ျမိဳ ့၊ေပါင္မုန္ ့ ့ဖုတ္အလုပ္သမားသပိတ္စတဲ့ အလုပ္သမား

တိုက္ပြဲေတြ ေပၚေပါက္ ခဲ့ဲ့ပါတယ္။

တေန႔ ့အလုပ္ခ်ိန္၁၀နာရီသတ္မွတ္္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြကိုရိုက္နွက္ ဖမ္းဆီး

တာေတြနဲ ့ျဖိဳခြဲခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ(၁၈၃၇)ခုႏွစ္မွာအလုပ္ခ်ိန္ ၁၀နာရီ တိုက္ပြဲ

ဟာ တျမိဳ ့ကေနတျမိဳ ့ကိုကူးစက္က်ယ္ျပန္ ့ခဲ့တာမို ့ျပည္ နယ္ ္အစိုးရတခ်ဳိ ့ဟာမေရမရာေက်ညာခ်က္ေတြန႔ဲအတူအလုပ္ခ်ိန္၁၀နာရီသတ္မွတ္လိုက

ေၾကာင္း မိမိျပည္နယ္ ္ထဲမွာေက်ညာေပးခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ဘာမွအေကာင္အထည္မေပၚခဲ့သလိုအခြင့္အေရးလည္း မရရွိ

ခဲ့ပါဘူး။ (၁၈၆၆)ခုႏွစ္ ၊ဗယ္တီမိုျမိဳမွာအလုပ္သမားသမဂၢခြဲေပါင္း(၃၀)

ေက်ာ္တက္ေရာက္တဲ့အစည္းအေ၀းကေန နိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာအမ်ဳိးသား

အလုပ္သမားသမဂၢအဖြဲ ့ခ်ဳပ္´´ကိုတည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။အဲဒီသမဂၢအဖြဲ ့ ့ခ်ဳပ္ဟာတေန ့အလုပ္ခ်ိန္(၈နာရီ)သတ္မွတ္ေရးတိုက္ပြဲေကာ္မတီေတြကို

ဖြဲ ့စည္းေပးခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန ္ႏုိင္ငံကသက္ဆိုင္ရာျပည္နယ္အစိုးရေတြဟာလက္နက္ကိုင္

စစ္တပ္နဲ ့ရဲတပ္ဖြဲ ့ေတြကိုသံုးျပီး အျပင္းအထန္ ႏွိမ္နင္း ခဲ့ ပါတယ္။ေခါင္းေဆာင္ေတြကိုဖမ္းဆီးညွင္းပန္းတာ၊ေထာင္ဒဏ္၊ေငြဒဏ္၊ သတ္မွတ္

ျပီးျပည္ႏွင္ဒဏ္ေပးတာ။အလုပ္ ္သမားေတြထဲကပဲေၾကးစားလူမိုက္

ငွားရမ္းျပီးဖ်က္ဆီးေစတာ၊ ရပ္တည္ခ်က္ေပ်ာ့ညံ့တဲ႔အလုပ္သမားေခါင္း ေဆာင္အခ်ဳိ ့ကိုအခြင့္အေရးဗန္းျပျပီးလာဘ္ေပးျဖိဳ ခြဲတာစသျဖင့္ နည္းလမ္း

ပါင္းစံုနဲ ့အသံုးျပဳခဲ့တာေတြ ့ရပါ တယ္။



ဒီလိုနဲ ့(၁၈၆၈) ခုနွစ္မွာအေမရိကန္ျပည္၊ျပည္နယ္အစိုးရအခ်ဳိ ့ကတေန႔ အလုပ္ခ်ိန္၈နာရီသတ္မွတ္ေရး ့အမည္ခံဥပေဒတရပ္ကို ထုတ္ျပန္ေပးခဲ့

ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္အရင္းရွင္ေတြၾကိီးစိုးတဲ့ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းေတြကိုလံုး၀

သက္ေရာက္ျခင္းမရွိတာမို ့ဒီဥပေဒဟာမေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။

တေန ့အလုပ္ခ်ိန္၈နာရီသတ္မွတ္ေရးအတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္သတၱဳတြင္း

အလုပ္သမားလႈပ္ရွားမႈေခါင္းေဆာင္ေတြကိုေသဒဏ္စီရင္ပစ္တာ၊ မီးရထားလမ္းထုတ္လုပ္ေရး သံမဏိစက္ရံုအလုပ္သမားေတြကိုလက္နက္

ကိုင္စစ္တပ္ေတြနဲ ့နွိမ္နင္းတာေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ ့(၁၈၈၄) ခုႏွစ္

အေမရိကန္ျပည္ ၊ ခ်ီကာဂိုျမိဳ မွာက်င္းပတဲ့(အလုပ္သမားသမဂၢအစည္း

အေ၀းၾကီး) ကေနအေမရိကန္ျပည္အလုပ္သမားအဖြဲ ့ခ်ဳပ္(AFL)ရဲ ့ညီလာခံ

ကိုက်င္းပပါတယ္။အဲဒီ AFL ညီလာခံကေနတ ေန ့အလုပ္ခ်ိန္ ၈ နာရီ ရရွိ

ေရးတိုက္ပြဲ၀င္ၾကဖို ့ဆံုးျဖတ္ျပီးတဲ့အခါျပင္ဆင္ခ်ိန္ ၂ ႏွစ္အခ်ိန္ယူခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီျပင္ ဆင္ခ်ိန္၂ႏွစ္အတြင္းမွာတိုက္ပြဲေကာ္မတီေတြကိုစနစ္တက် ဖြဲ ့စည္း

ခဲ့ၾကပါ္ တယ္။(၁၈၈၆)ခုႏွစ္ ၊ေမလ ၃ရက္ေန မွာေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့အလုပ္

သမားသပိတ္မွာ(၆)ဦးေသဆံုးျပီးအလုပ္သမားရာေပါင္းမ်ားစြာဒဏ္ရာ ရခဲ့ပါ္တယ္။

ဒီကိစၥကိုဆတ္ဆတ္ခါနာၾကည္းၾကတဲ့ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာအလုပ္

သမားေတြစုေ၀းျပီးလူထုအစည္းအေ၀းက်င္းပေနစဥ္မွာအၾကမ္းဖက္ႏွိမ္နင္း

တာေၾကာင့္အလုပ္သမား ၄ ေယာက္နဲ ့ပုလိပ္ ၇ေယာက္ေသဆံုး ခဲ့့ ပါ တယ္။အဲဒီအေရးအခင္းနဲ ့ပတ္သက္ျပီးအလုပ္သမားေခါင္းေဆာင္၄ဦး(ပါဆင္ ၊ ႀသဂတ္စ္စပိုင့္ ၊ ဖစ္ခ်ာအိန္ဂ်ယ္)တို႔့ကို္ဆူပူမႈဖန္တီးတယ္ဆိုျပီးလုပ္ၾကံစြပ္စြဲ

ကာေသဒဏ္စီရင္ခံခဲ့ပါတယ္။ က်န္အလုပ္သမားေခါင္းေဆာင္ေတြကိုိေတာ့

အစိုးရကေထာင္ဒဏ္ ၊ေငြဒဏ္ျပည္နွင္ဒဏ္စသျဖင့္အျပစ္ေပးခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီလိုအလုပ္သမားေတြသြးေျမက်ခဲ့ရတဲ့တိုက္ပြဲကိုအေၾကာင္းျပဳျပီး(၁၈၈၈)

ခုႏွစ္စိန္ ့လူး၀စ္ျမိဳ ့မွာက်င္းပတဲ့AFLညီလာခံမွာထပ္မံ ံျပီးေတာ့အလုပ္ခ်ိ္န္

၈နာရီရရွိေရးတိုက္ပြဲ၀င္ရန္နဲ ့၁၈၉၀ ခုႏွစ္ကစျပီးေတာ့(ေမလ ၁ ရက္)ေန ့ကိုအလုပ္သမား တိုက္ပြဲေန႔ ့(ေမေဒး)အျဖစ္သတ္မွတ္က်င္းပဖို ့ ့ဆံုးျဖတ္ျပ

ဌာန္းလိုက္ၾကပါတယ္။

စုေဆာင္းတင္ျပသူ

Credit : ေသာင္ရင္းနဂါး(JACBA)

ေအာင္ျမင့္ျမတ္(Myanmar Youths)