အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈရဲ႕ ထူးျခားခ်က္မ်ား

အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈရဲ႕ ထူးျခားခ်က္မ်ား

---------------------------------------------

စီးပြားေရးပညာ႐ွင္တို႔ရဲ႕ ေလ့လာဆန္းစစ္ခ်က္မွာ စီးပြားေရးဆုတ္ယုတ္က်ဆင္းရတဲ့ အထူးအခ်က္တခ်ဳိ႕ရွိတယ္။ ဥပမာ-- ဂါဝန္အညႊန္း(Hemline Index)၊ ႏႈတ္ခမ္းနီအညႊန္း (Lipstick Index)။ ထိုနည္းတူ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ႕အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈမွာလည္း ထူးျခားတဲ့သတ္မွတ္ခ်က္႐ွိတာကို ေတြ႔ရတယ္။ ဥပမာ-- “ကုလသမဂၢရဲ႕စည္းကမ္းမဲ့ယာဥ္ရပ္နားညႊန္း” တို႔ျဖစ္တယ္။

၂ဝဝ၂ခုႏွစ္ အေစာပိုင္းက ကုလသမဂၢသံတမန္အရာ႐ွိတို႔ဟာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ေနထိုင္ေနစဥ္အတြင္း စည္းကမ္းမဲ့ယာဥ္ရပ္နားျခင္းေၾကာင့္ ဒဏ္ခတ္ခံရတဲ့ျပစ္ဒဏ္ကို သံတမန္အခြင့္ထူးအျဖစ္ ျပစ္ဒဏ္မဲ့ခံစားခဲ့ၾကရတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ကားကို ရပ္ခ်င္တဲ့ေနရာမွာ ရပ္ခြင့္႐ွိခဲ့တယ္။ တစ္ခါတေလ မီးသတ္ေရပိုက္ေခါင္းေ႐ွ႕မွာ ရပ္တာမ်ဳိးေတာင္႐ွိခဲ့တယ္။

၁၉၉၇ခုႏွစ္ကေန ၂ဝဝ၂ခုႏွစ္ထိ သံတမန္အရာ႐ွိတို႔ရဲ႕ စည္းကမ္းမဲ့ကားရပ္နားတဲ့ျပစ္ဒဏ္ေပါင္း ၁သိန္းခဲြ႐ွိခဲ့တယ္။ ျပစ္ဒဏ္ေငြေပါင္း ေဒၚလာသိန္း၁၈ဝ႐ွိခဲ့တယ္။ ဒါကို အဲဒီကာလမွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ နယူးၿမိဳ႕ ၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္ Michael Bloomberg က ဘယ္သူ႔ကားပဲျဖစ္ျဖစ္ စည္းကမ္းမဲ့ရပ္နားရင္ဖယ္႐ွားၿပီး ျပစ္ဒဏ္ေပးပါလို႔ ေျပာခဲ့တယ္။

စီးပြားေရးပညာ႐ွင္ျဖစ္တဲ့ ကိုလံပီယာတကၠသိုလ္က Raymond Fishman နဲ႔ ကယ္ရီဖိုးနီးယားBerkeleyတကၠသိုလ္က Edward Miguel တို႔ရဲ႕ေလ့လာဆန္းစစ္ခ်က္အရ သံတမန္အရာ႐ွိေတြလက္ခံရ႐ွိတဲ့ ျပစ္ဒဏ္စာ႐ြက္ဟာ အဲဒီႏိုင္ငံရဲ႕အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈနဲ႔ နီးကပ္ဆက္စပ္ေနတာကို ေတြ႔ရတယ္။

သာဓကအေနနဲ႔ျပရရင္ ၅ႏွစ္အတြင္းမွာ ကူဝိတ္သံတမန္အရာ႐ွိေတြလက္ခံရ႐ွိတဲ့ ျပစ္ဒဏ္စာ႐ြက္ေပါင္းက ၂၄၆ ေစာင္၊ အီဂ်စ္သံတမန္အရာ႐ွိေတြက ၁၃၉ေစာင္၊ Chad (အာဖရိကႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ)က ၁၂၄ေစာင္တို႔ျဖစ္တယ္။ အဲဒီႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္ရင္ သိသာျမင္သာတဲ့အခ်က္ကေတာ့ အဲဒီ ၅ႏွစ္အတြင္း ဂ်ာမဏီသံတမန္ေတြလက္ခံရ႐ွိတဲ့ ျပစ္ဒဏ္စာ႐ြက္ကေတာ့ ၁ေစာင္ျဖစ္ၿပီး ဆီြဒင္၊ ေဟာ္လန္သံတမန္ေတြကေတာ့ တစ္ေစာင္ေတာင္မရခဲ့ပါဘူး။

ဒါကို စီးပြားေရးပညာ႐ွင္ႏွစ္ဦးက ဒီလိုေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ “သံတမန္အရာ႐ွိေတြရဲ႕အက်င့္ပ်က္မႈက သူတို႔ႏိုင္ငံရဲ႕အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈနဲ႔ အနီးကပ္ဆံုးဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ျပစ္ဒဏ္စာ႐ြက္အမ်ားဆံုးရတဲ့ ႏိုင္ငံ၁ဝႏုိင္ငံရဲ႕အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈက တစ္ကမာၻလံုးရဲ႕ေ႐ွ႕ဆံုးမွာေရာက္ေနပါတယ္။ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈကင္းတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကေတာ့ သံတမန္အခြင့္ထူးဆိုတဲ့အာဏာကို မသံုးၾကပါဘူး”။

သံတမန္အရာ႐ွိေတြကလည္း လူေတြထဲက လူေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ အထက္ကစီးပြားေရးပညာ႐ွင္ႏွစ္ဦးက “သံတမန္အရာ႐ွိေတြဟာ သူတို႔ႏိုင္ငံနဲ႔ မိုင္ေပါင္းမ်ားစြာေဝးတဲ့ေနရာမွာ႐ွိေနလည္း သူတို႔ရဲ႕အက်င့္အျပဳအမူေတြက သူတို႔ႏိုင္ငံမွာ႐ွိေနစဥ္ကနဲ႔ အတူတူပဲ။ အက်င့္ပ်က္ျခစားျခင္းက သူတို႔ရင္ထဲမွာ နက္နက္႐ႈိင္း႐ႈိင္းအျမစ္တြယ္ေနခဲ့ၿပီ” လို႔ဆိုပါတယ္။

နယူးေယာက္တကၠသိုလ္က ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပါေမာကၡႏွစ္ဦးျဖစ္တဲ့ Bruce Bueno de Mesquita နဲ႔ Alastair Smith တို႔က “ေလယာဥ္ကြင္းလမ္းေျဖာင့္တန္းမႈညႊန္း”လို႔ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအညႊန္းနဲ႔ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အက်င့္ပ်က္မႈ၊ အာဏာ႐ွင္ဆန္မႈကို သုေတသနျပဳခဲ့ပါတယ္။

သူတို႔ႏွစ္ဦးဟာ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၅၈ႏိုင္ငံရဲ႕ၿမိဳ႕ေတာ္ေတြကေန ေလယာဥ္ကြင္းဆီ ကားနဲ႔သြားရာလမ္းအကာအေဝးကို မ်ဥ္းေျဖာင့္အကြာအေဝးနဲ႔ စား(÷)ပါတယ္။ စားလို႔ရတဲ့ရလဒ္ငယ္ေလ လမ္းေျဖာင့္ေလျဖစ္ၿပီး ရလဒ္ႀကီးရင္ေတာ့ လမ္းကေကြးေကာက္ပါတယ္။ ရလဒ္ငယ္တဲ့ႏိုင္ငံ တနည္းေျပာရရင္ ၿမိဳ႕ထဲကေန ေလယာဥ္ကြင္းဆီသြားတဲ့လမ္းေျဖာင့္တဲ့ႏိုင္ငံထဲမွာ Guinea၊ Cuba၊ Dominica, Colombia, Afghanistan, Pakistan, Yemen, Ecuador, Ethiopia နဲ႔ Equatorial Guinea ႏိုင္ငံေတြပါတယ္။

လမ္းေျဖာင့္ရတဲ့အေၾကာင္းရင္းတစ္ခုက လမ္းမကိုေဖာက္လုပ္ခ်ိန္မွာ ေက်း႐ြာ၊ အေဆာက္အအံုတခ်ဳိ႕ကို ျဖတ္သန္းရတယ္။ အစိုးရက အာဏာသံုးၿပီး အဲဒီေက်း႐ြာ၊ အေဆာက္အအံု႐ွိတဲ့ေျမေနရာကို အသံုးျပဳလိုက္တယ္။ လူေတြ ေျမစားထိုးအေလ်ာ္ရတယ္။ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈျမင့္တဲ့ႏိုင္ငံက အခ်င္းခ်င္းညိႇႏႈိင္းမႈေတြ ျပဳလုပ္တယ္။ တကယ္လို႔ သိမ္းယူဖယ္႐ွားဖို႔ခက္ခဲတယ္ ဒါမွမဟုတ္ အဲဒီေျမမွာေနထိုင္သူေတြကန္႔ကြက္တယ္ဆိုရင္ လမ္းမႀကီးက ေကြ႔ပတ္ၿပီးေဖာက္လုပ္ရတယ္။ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈနိမ့္တဲ့ႏိုင္ငံကေတာ့ ေျမေတြကို အာဏာနဲ႔သိမ္းယူဖယ္႐ွားတာမို႔ လမ္းကေျဖာင့္ေနပါတယ္။

ေနာက္အေၾကာင္းရင္းတစ္ခုက အက်င့္ပ်က္မႈျမင့္တဲ့ႏိုင္ငံက လက္႐ွိအာဏာရသူဟာ ေလယာဥ္ကြင္းနဲ႔ အကြာအေဝးအနီးဆံုးလမ္းမႀကီးတစ္ခုကို ပိုလိုအပ္ပါတယ္။ သူတို႔က အာဏာကိုအသံုးျပဳၿပီး လူေတြရဲ႕ေျမကိုသိမ္းယူတာေၾကာင့္ ပိုေျဖာင့္တဲ့လမ္း၊ ပိုနီးတဲ့လမ္းကို ေဖာက္ယူႏိုင္ပါတယ္။ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈျမင့္တဲ့ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ေတြ အာဏာကိုအလြယ္တကူ အလဲြသံုးစားလုပ္ရင္ သူတို႔ဟာ ႏိုင္ငံေရးမွာ ပိုေပးဆပ္ရတတ္ပါတယ္။

*** ဂါဝန္အညႊန္း (Hemline Index)က အမ်ဳိးသမီးတို႔ရဲ႕ဂါဝန္တိုေလ စေတာ့ပ္ေစ်းတက္ေလ၊ ႐ွည္ေလ စေတာ့ပ္ေစ်းက်ေလလို႔ဆိုပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ဂူဂယ္လ္မွာ႐ွာဖတ္ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။

ႏႈတ္ခမ္းနီအညႊန္း (Lipstick Index)က အမ်ဳိးသမီးေတြ ႏႈတ္ခမ္းနီအဝယ္မ်ားရင္ စီးပြားေရးက်ဆင္းတဲ့လကၡဏာလို႔ဆိုတယ္။ စီးပြားေရးက်ရင္ တျခားတန္ဖိုးႀကီးအလွကုန္ေတြ မဝယ္ႏိုင္ၾကေတာ့ဘူး။ တန္ဖိုးႀကီးတာေတြမဝယ္ႏိုင္သည့္တိုင္ အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ တန္ဖိုးနည္းတဲ့ ႏႈတ္ခမ္းနီကိုေတာ့ ဝယ္ၾကတယ္လို႔ဆိုတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏႈတ္ခမ္းနီအဝယ္လိုက္တာဟာ စီးပြားေရးက်ဆင္းရဲ႕လကၡဏာလို႔ဆိုတယ္။ အျပည့္အစံုကို ဂူဂယ္လ္မွာ႐ွာဖတ္ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ ကၽြန္မက အၾကမ္းဖ်င္းပဲဖတ္ပါတယ္။

မူရင္းလင့္ -- http://www.85nian.net/wenming/36989.html

ႏိုင္းႏိုင္းစေန (Nov.3.2015)

Credit #NineNineSaNay @ နိုင္းနိုင္းစေန

ကြ်န္ေတာ္သိ၊ကြ်န္ေတာ္တတ္၍ ေရးသားျခင္းမဟုတ္ပါခင္ဗ်ာ။ ကြ်န္ေတာ္ေလ့လာမိသမွ်ကို စာဖတ္သူမ်ားျပန္လည္ေလ့လာမိေစရန္ ျပန္လည္မွ်ေဝျခင္းသာျဖစ္ပါသည္။ ကြ်န္ေတာ့္ပို႕စ္တစ္ခုခ်င္းစီအတြက္ မူရင္းေရးသားသူမ်ားကို အထူးေက်းဇူးဥပကာရတင္ရွိပါတယ္ခင္ဗ်ာ။ ေအာင္ျမင့္ျမတ္(Myanmar Youths) Ph-09256480246